Khái niệm về Sốt xuất huyết
Sốt xuất huyết là bệnh do virus sốt xuất huyết (Dengue virus) gây nên. Muỗi là vật trung gian truyền bệnh. Virus sốt xuất huyết có bốn týp nên người đã mắc sốt xuất huyết trước đây vẫn có nguy cơ tái mắc bệnh. Đa số các trường hợp mắc sốt xuất huyết ở thể nhẹ, nhưng có một số ít ca diễn biến nặng, tỷ lệ tử vong cao nếu không được theo dõi và xử trí kịp thời.
Diễn biến dịch sốt xuất huyết ở Việt nam khá thất thường nhưng mùa cao điểm dịch thường rơi vào thời gian từ tháng Sáu đến tháng Muời Một.Tỷ lệ tử vong do sốt xuất huyết từ 2007 đến nay có xu huớng ngày càng tăng.
Phân bố bệnh nhân theo tháng mắc tại Hà nội
Các giai đoạn của sốt xuất huyết
Triệu chứng sốt xuất huyết thay đổi theo từng bệnh nhân, đa số bệnh nhân có triệu chứng nhẹ, một số ít có biểu hiện nặng có nguy cơ tử vong nếu không được theo dõi và xử trí kịp thời
Bệnh có thể diễn biến qua 3 giai đoạn: Giai đoạn sốt, giai đoạn nguy hiểm và giai đoạn phục hồi
Giai đoạn sốt: Thường kéo dài 3-5 ngày đầu
Sốt cao : thường sốt liên tục, nhiệt độ 39-40 độ
Đau : Đau đầu, đau nhức hốc mắt, đau mỏi toàn thân, đau các khớp
Mệt mỏi, chán ăn, buồn nôn
Da xung huyết, có thể phát ban hoặc có các chấm xuất huyết trên da
Giai đoạn xuất huyết (giai đoạn nguy hiểm): Thường rơi vào khoảng ngày thứ 3 đến thứ 7 của bệnh. Bệnh nhân giảm sốt hoặc hết sốt, có các dấu hiệu xuất huyết từ nhẹ đến nặng tùy theo bệnh nhân
Xuất huyết dưới da dạng chấm
Chảy máu cam, chảy máu chân răng, phụ nữ có thể ra máu không liên quan chu kỳ kinh hoặc có kinh kéo dài
Xuất huyết đường tiêu hóa: bệnh đi ngoài phân đen hoặc nôn ra máu
Trường hợp nặng bệnh nhân có thể xuất huyết não
Bệnh nhân có thể có các biểu hiện tiền sốc hoặc sốc (nếu không được bù đủ dịch) như: đau bụng, tiểu ít, vật vã hay li bì, tụt huyết áp
Giai đoạn hồi phục: Bệnh nhân hết sốt 48h, đỡ mệt, tổng thể khỏe hơn, thèm ăn, tiểu nhiều hơn
Diễn biến các giai đoạn của sốt xuất huyết Dengue - Trích từ tài liệu của Bộ Y Tế
Theo dõi và điều trị bệnh sốt xuất huyết tại nhà như thế nào
Cần nghĩ tới mắc sốt xuất huyết nếu có biểu hiện sốt cao + đau đầu, đau mình mẩy toàn thân (+ khu vực xung quanh có nguời đã được xác mắc sốt xuất huyết)
Để khẳng định chẩn đoán sốt xuất huyết bệnh nhân có thể đến khám và làm xét nghiệm máu tại các cơ sở y tế hoặc lấy máu tại nhà xét nghiệm chẩn đoán sốt xuất huyết thông qua các cơ sở uy tín
Các xét nghiệm cần làm cho bệnh nhân nghi sốt xuất huyết
Xét nghiệm khẳng định mắc sốt xuất huyết: Xét nghiệm kháng nguyên Dengue NS1 ( có giá trị trong 3-5 ngày đầu), kháng thể IgM (từ ngày thứ 4-5 sau khi bắt đầu sốt)
Xét nghiệm theo dõi mức độ nặng của bệnh : Công thức máu, chức năng thận, men gan, điện giải đồ...các xét nghiệm này có thể cần làm lại để theo dõi tiến triển của người bệnh. Các biến đổi xét nghiệm nên được các bác sĩ có kinh nghiệm xem xét và tư vấn để tránh những lo lắng của người bệnh.
Điều trị triệu chứng
Hạ sốt: Nếu nhiệt độ < 38,5 độ C thì sử dụng các biện pháp vật lý như chườm ấm trán, nách, bẹn hoặc dùng miếng dán hạ nhiệt. Khi sốt từ 38,5 độ C trở lên thì dùng thêm thuốc Paracetamol liều 10-15mg/kg mỗi 4-6/lần. Chú ý không được dùng các thuốc hạ sốt như ibuprofen hoặc aspirin vì nguy cơ gây xuất huyết.
Bù nước và điện giải: Uống nhiều nước, có thể dùng oresol hoặc hydrite. Nếu nguời bệnh nôn nhiều không uống được thì có thể xem xét truyền bù dịch và điện giải do các nhân viên y tế có kinh nghiệm chăm sóc bệnh nhân tại nhà thực hiện
Bổ sung vitamin: Uống nuớc hoa quả hoặc viên sủi
Đối với các bệnh nhân mắc sốt xuất huyết có bệnh lý mạn tính đang duy trì các loại thuốc cần tham khảo ý kiến của các bác sĩ có kinh nghiệm để quyết định tiếp tục duy trì hoặc tạm dừng loại thuốc nào ( đặc biệt các thuốc chống đông máu, thuốc hạ áp)
Chế độ ăn uống và sinh hoạt cho bệnh nhân sốt xuất huyết
Bệnh nhân nên hạn chế đi lại, nghỉ ngơi tại giường
Ăn thức ăn lỏng dễ tiêu, bổ sung đủ nước
Hạn chế các đồ ăn có màu đỏ, nâu hay đen để tránh nhầm lẫn với xuất huyết đường tiêu hóa.
Theo dõi và phát hiện sớm các triệu chứng nặng để nhập viện kịp thời
Đau bụng, tiểu ít
Khó thở, tức ngực
Li bì hoặc kích thích vật vã
Các dấu hiệu xuất huyết nặng như đã nêu trên
Mạch nhanh, huyết áp thấp
Trên đây là những kiến thức về bệnh lý sốt xuất huyết công ty Đức Nguyên muốn chia sẻ đến cộng đồng với mong muốn mọi người có thể biết phải làm gì nếu bản thân hoặc người thân mình mắc/nghi mắc sốt xuất huyết. Nếu quý vị cần tư vấn thêm về các trường hợp cụ thể hoặc cần hỗ trợ y tế các trường hợp chăm sóc và điều trị bệnh sốt xuất huyết tại nhà có thể liên hệ với chúng tôi qua số điên thoại 0981.939.115 , chúng tôi hân hạnh được hỗ trợ và phục vụ quý vị.